En düşük emekli maaşının 7 bin 500 liraya yükseltilmesi ile prim/maaş istikrarı tartışmalara açıldı. 8.8 milyon kişinin emekli aylığı eşitlenirken muhalefet kanadı “Ne kadar prim öderseniz o kadar maaş almanız lazım. Şu anda her 3 emekliden 2’si birebir maaşı alacak. 3 bin 600 gün prim ödeyen de 9 bin gün prim ödeyen de birebir maaşı alacak. Taban fiyatın 2 misli prim ödeyen de minimum fiyat üzerinden prim ödeyen de birebir maaşı alacak. Bunda bir adalet görüyor musunuz?” halinde reaksiyon gösterdi.
Bakanlık, 7 bin 500 liraya yükseltilen en düşük emekli aylığının nisandan itibaren belge bazında geçerli olacağını ve düzenlemeden 8,8 milyon emeklinin yararlanacağını bildirmiş; bayram ikramiyelerinin de 2 bin liraya yükseltildi söyleyerek, düzenlemeden EYT kapsamında emekli olacaklar da dahil olmak üzere 15,6 milyon emeklinin yararlanacağını duyurmuştu.
Mart ayında emeklilik başvurusu yapan EYT’liler de dahil olmak üzere en düşük emekli aylığı nisan ayından itibaren 7.500 TL olarak ödenmeye başlanacak ve tüm emeklilere nisan ayında 2.000 TL bayram ikramiyesi verilecek.
PRİM MAAŞ İSTİKRARI TARTIŞMASI
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran, teklifin kuruldaki görüşmeleri sırasında emeklilik sistemi de masaya yatırıldı. AKP’li Salih Cora, EYT’den emekli olacaklar ile birlikte 3 milyon 762 bin kişinin emekli aylığının 6.500 liranın, 8 milyon 139 bin kişinin aylığının 7 bin liranın, 8 milyon 796 bin kişinin aylığının 7 bin 500 liranın, 9 milyon 898 bin kişinin aylığının da 8 bin liranın altında olduğunu söyledi.
Emekli aylıklarının prime temel yarar ve çalışma mühletine nazaran hesaplandığına dikkat çeken Cora, ocak ve temmuz aylarında da enflasyon oranında artırıldığını anımsattı. Cora, maddeyle birlikte 5 bin 500 lira olan aylıkların 7 bin 500 liraya çıkacağını, bugün prestijiyle 7 bin 500 lira olan aylıklarda ise bir değişiklik olmayacağını vurguladı.
Cora, temmuz ayında yapılacak enflasyon artırımının kök aylıklara yansıtılacağını, örneğin kök aylık 4 bin lira ise yüzde 40 artırım varsayımıyla 5 bin 600 lira olacağını, lakin bu kişinin 7 bin 500 lira almaya devam edeceğini belirtti.
Bugün prestijiyle en düşük SSK emekli aylığının 6 bin 093 TL olduğunu kaydeden Cora, temmuz artırımının yüzde 40 olduğu düşünüldüğünde bu bireylerin kök aylığının 8 bin 530 liraya yükseleceğini, bu kapsamdaki bir emeklinin eline geçecek aylığın 7 bin 500 liradan 8 bin 530 liraya çıkacağını söz etti.
8.8 MİLYON KİŞİNİN MAAŞI EŞİTLENDİ
AKP Küme Başkanvekili Mustafa Elitaş, ocak ayında en düşük emekli aylığı 5.500 TL’ye çıkartılırken yaptığı açıklamada, 1 milyon 192 bin kişinin emekli aylığının 4 bin 500 TL’nin, 1 milyon 917 bin kişinin aylığının 5 bin TL’nin altında olduğunu, 5 bin 500 TL emekli aylığı kapsamındaki kişi sayısının 2 milyon 721 bin kişi olacağını söyledi.
En düşük emekli aylığının 7 bin 500 TL’ye çıkartılmasıyla, EYT’liler ile birlikte 15.6 milyonu bulacak emeklilerin yarıdan fazlasını oluşturan 8.8 milyon kişinin emekli aylığı eşitlenecek.
‘HESAPSIZ KİTAPSIZ BİR DÜZENLEME’
En düşük emekli aylığı artırılırken 7 bin 500 TL ve üzerindeki aylıkların artırılmaması, “Emeklilikte prim – maaş istikrarı bozuluyor” tartışmasına yol açtı.
CHP’li Bülent Kuşoğlu, düzenlemelere karşı çıkmadıklarını fakat bu formda yapılması, vakitsiz getirilmesi, hesapsız kitapsız bir halde olmasının ülkeye ihanet olduğunu, yanlış olduğunu söyledi. Kuşoğlu şöyle konuştu:
“Sosyal güvenlik sistemi prim temellidir. Aktüeryal bir hesaba dayanması lazım. Yani ne kadar prim öderseniz o kadar maaş almanız lazım. Bizde emeklilik sistemi yeterlice bozuldu. Nasıl fiyat sistemi taban fiyata yaklaştıysa… Şu anda Türkiye’nin yüzde 60’ı minimum fiyat alıyor görünüyor. Emekli aylıkları da bu hale geldi, ortalaması 7 bin 500 liraya yaklaştı.
Devlet olağan ki muhtacına yardım eder lakin toplumsal güvenlik sistemiyle değil. Yardım toplumsal güvenlik sistemiyle yapılmaz, toplumsal yardım sistemiyle yapılır. Toplumsal güvenlikle toplumsal yardım sistemi farklıdır. Bunları birbirine karıştırdınız mı sistem bozulur, devlet bozulur.”
‘BU ADALETLİ DEĞİL’
HDP’li Garo Paylan ise “Sayın Elitaş, gençliğinizde sosyalistlere, komünistlere bir eleştiriniz vardı, ‘siz eşitlik istiyorsunuz lakin yoksullukta eşitlik istiyorsunuz’ diye. Vallahi siz dediklerinizi o manada yapmış oldunuz. Evet yurttaşlarımızı eşitliyorsunuz lakin yoksullukta eşitlediniz” diye konuştu. Paylan kelamlarını şöyle sürdürdü:
En düşük emekli maaşını 7.500 lira yaparak her 3 emekliden 2’sini eşitlemiş oldunuz. Şu anda her 3 emekliden 2’si, hatta 4 emekliden 3’ü birebir maaşı alacaklar. 3.600 gün prim ödeyen de 9000 gün prim ödeyen de tıpkı maaşı alacak.
Daha yüksek, yani minimum fiyatın 2 misli prim ödeyen de minimum fiyat üzerinden prim ödeyen de tıpkı maaşı alacak. Bunda bir adalet görüyor musunuz?
En düşük emekli aylığının yükseltilmesini istiyoruz, en az minimum fiyat kadar olmalı lakin daha fazla prim ödeyen de kesinlikle daha fazla maaş almalı. Onların maaşları daha yüksek düzeylerde olmalı ki bugünkü gençlere, ‘Ey gençler, ey çalışanlar daha yüksek prim öderseniz, işverenleriniz primlerinizi gerçek manada gösterirse ileride daha yüksek maaş alabilirsiniz’ diyebilelim. Maalesef bu türlü bir umudu siz bitirdiniz.