Atölyede onarımı tamamlanmak üzere olan yapıtlardan biri olan Sultan II. Abdülhamid tuğralı taht, üzeri sedef ve fildişi süslemelerle bezeli, taç ve ayak kısmı sedefle geometrik kısımlara ayrılmış biçimde bulunuyor. Bu kısımların içleri ise fildişi kakmalarla süslenmiş, oturma yeri ve yanları ince çizgili pembe renk ipekli kumaşla kaplanmış, tahtın üst tarafında tekrar sedefle işli Sultan II. Abdülhamid tuğrası bulunuyor. Ayrıyeten tahtın en üstünde de sedef kakma bir taç yer alıyor.
‘Boulle’ tarzında tasarlanmış Fransız ‘Erard’ marka kuyruklu piyano da atölyede yer alıyor. Kapağının iç yüzeyinde Abdülmecid tuğrasının işlendiği bir madalyon bulunan piyano, kahverengi maun iskeletin üzerinde bağa kaplama ile stilize edilmiş çiçekler, yapraklar ve kollarla devrin sanat anlayışını yansıtıyor.
Milli Saraylar Sedef Atölyesi’nin üzerinde çalıştığı eserler ortasında Topkapı Sarayı’nın Harem Dairesi’ne ilişkin sedef işlemeli bir kapı bulunuyor. Devrin saray ustaları tarafından süslenen el üretimi ahşap kapının onarımın ise gelecek sene bitmesi planlanıyor.
‘TAHT VE PİYANODA PADİŞAH TUĞRALARI BULUNMAKTADIR’
Sedef Atölyesinde otuz iki yıldır misyon yapan Cemalettin Ünal, “Atölyemizde sedef, boulle, marküteri, fileto ve buna emsal sanat yapıtlarının çalışmasını yapmaktayız. Şu anda atölyemizde üç tane eser üzerinde çalışmaktayız. Bir tane Fransa’dan armağan gelen Topkapı Sarayı Mecidiye Köşkü’ne ilişkin piyano, Topkapı Sarayı’na ilişkin Harem kapısı ve Yıldız Sarayı’ndan gelen Abdülhamit Han’ımıza ilişkin tuğrasıyla taht bulunmaktadır. Piyano 1850’lerde yapıldı, üzerindeki kayıtlı dokümanla tespit edilmiştir. Bize de 1860’larda Abdülmecit devrinde ikram olarak gelmiş. Topkapı Sarayı Mecidiye Köşkünde Abdülhamit devrinde de kullanılmıştır. Kapımız ise yaklaşık olarak 400 yılın üzerinde bir kapı. Hürrem Sultan devrinde kullanıldığı söylenilmektedir. Topkapı Sarayı’nın Sultanlar Hamamı’nın bulunduğu alanda kullanılmaktadır. Tahtımızda İran’dan bize armağan gelmiştir. O da yaklaşık olarak 150 yıllık bir tahttır. İran ustaları tarafından yapılmıştır. Armağan olarak geldiği için o devrin padişahlarını yansıtan tuğralar bulunmaktadır. Mecidiye Köşkü yapıldığı vakit ikram olarak oraya piyano geliyor. Abdülhamit’in kızları tarafından da kullanılmıştır” dedi.
‘TAMAMEN DOĞAL VE ORJİNAL MATERYAL KULLANIYORUZ’
Restore çalışmalarında bitmesi planlanan mühletlere dair bilgiler paylaşan Ünal, “Piyano boyut ve üzerindeki materyal olarak çok ayrıntılı, şık bir personellik olduğu için onun çalışması yaklaşık olarak bir yıldır devam ediyor. Bir yıl daha sürecek ve iki yıl içerisinde bitmiş olacak. Kapı ve tahtın bizde daha fazla materyali olduğu için onları daha kısa müddette bitireceğiz. Kapı yaklaşık olarak iki ya da iki buçuk ay içerisinde bitecek. Tahtın restoresinin bitmesi için ise yaklaşık olarak bir aylık bir süremiz kaldı. Üçü birebir anda gerçekleşen çalışmalar olduğu için vakte baktığınızda daha da uzamaktadır. Bu yapıtlarda büsbütün doğal ve yepyeni gereç neyse biz de birebirini kullanmaktayız. Örneğin sedef, bağ, fildişi gümüş ve metaller büsbütün doğal materyal olarak kullanılmaktadır. Üzerinde rastgele bir orjinal olmayan kesim kullanılmıyor zira saray eşyası olduğu için büsbütün doğal gereç kullanmak zorundayız” diye konuştu.
‘PİYANO BİRİNCİ KERE BURADA RESTORE EDİLİYOR’
Eserlere ilişkin gereçlerin yıllarca Sedef Atölyesi’nde üretildiğini belirten Ünal, “45 yıldır bu işi yapmaktayım. Çocukluğumdan beri çalışıyorum, oradan bir aşinalıkla okulları bitirdik, buraya geldik. Ulusal saraylarda 32 yıldır çalışıyorum. Bir kompozit atölyesinden öte gereçleri biz yıllarca burada yaptığımız için eserler bize gelmektedir. Natürel bizden sonra tekrar üzerinde çalışılacaktır. Mesela piyano birinci kez burada restore ediliyor. Topkapı Sarayı’nda Mecidiye Köşkü’nde kullanıldıktan sonra kaldırılıyor ve orada depo da bulunuyor. Ulusal Saraylara bağlanınca biz de o eser üzerinde çalışmaya başladık” tabirlerini kullandı.
‘PADİŞAHIN DOKUNDUĞU KAPIYI YAPMAK BÜYÜK BİR ONUR’
Eserleri yenilerken devri yaşadığını söz eden Ünal, “Yaklaşık 400 yıllık kapıya dokunduğunuz vakit çok memnun oluyorsunuz. Bir padişahın, sultanın ve haremden geçen cariyelerin dokunduğu yapıtı sizde hissettiğiniz vakit memnun oluyorsunuz. Padişahın dokunduğu kapıyı yapmak büyük bir onur. Restore çalışmasını bitirdiğimde ise daha da keyifli oluyorum zira siz yapmış oluyorsunuz. O da bir onur veriyor. Ayrıyeten herkes tarafından takdir görüyor. Çok incelikli yapmak zorundayız. Yanılgı yapmamak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” dedi.
Alanında uzman isimler tarafından restore edilen eserler, atölyedeki süreçlerinin akabinde ilişkin oldukları yerde sanatseverlerle buluşturulacak.